Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Krośnie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy w Krośnie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący : SSO Arkadiusz Trojanowski

Protokolant : sekr. sądowy Renata Walczak-Wójcik

przy udziale oskarżyciela publicznego przedstawiciela Urzędu Celnego
w Krośnie – Mariusza Dubisa

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 listopada 2016 roku

sprawy R. T. , s. A. i W. zd. K., ur. (...) w O.

oskarżonego o przestępstwo skarbowe z art. 107 § 1 k.k.s.

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Krośnie z dnia 21 czerwca 2016 roku, sygn. akt II K 894/15

I.  utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy,

II.  zasądza od oskarżonego R. T. na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu za postępowanie odwoławcze w kwocie 230 zł /dwieście trzydzieści złotych/, w tym opłatę za drugą instancję w kwocie 210 zł /dwieście dziesięć złotych/.

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Krośnie z dnia 9 listopada 2016r., sygn. akt II K 894/15, oskarżony R. T. został uznany za winnego tego, że prowadząc działalność gospodarczą (...) .H.U. (...), (...)-(...) O., ul. (...), w okresie od dnia 01-01-2014r. do dnia 11-09-2014r. w lokalu (...) O. M. A., znajdującym się pod adresem: (...)-(...) K., ul. (...), urządzał gry na automacie do gier o nazwie :. (...) numer (...), wbrew przepisom ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych (Dz. U. 201/2009 poz. 1540 z późn. zm.) bez wymaganego zezwolenia na urządzanie i prowadzenie gier na automatach, to jest przestępstwa skarbowego z art. 107 § 1 k.k.s.

Za przypisany czyn Sąd skazał oskarżonego, na podstawie powyższego przespisu, na karę grzywny w wysokości 30 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 70 zł.

Na podstawie art. 30 § 5 k.k.s. Sąd orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodu rzeczowego w postaci automatu do gry o nazwie C. (...) nr (...) wraz z zawartością znajdujących się w nim środków pieniężnych, w łącznej kwocie 525 zł, a na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. zarządził zwrot dowodu rzeczowego w postaci umowy najmu nr (...).

Nadto, Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym opłatę.

Powyższy wyrok w całości zaskarżył obrońca oskarżonego.

Apelacja zarzuciła orzeczeniu:

1.  obrazę prawa procesowego, która miała wpływa na treść zaskarżonego orzeczenia, a to :

-

art. 413 § 2 pkt 1 kpk poprzez zaniechanie określenia w sentencji wyroku kwalifikacji prawnej czynu zarzucanego oskarżonemu poprzez określenie jedynie, że czyn wyczerpuje dyspozycje przepisu art. 107§lkks gdzie (jak wskazano Sądowi l Instancji we wniosku obrony dnia 20 czerwca 2016 r. o umorzenie postępowania) przepis art. 107§1 kks jest przepisem blankietowym i bezwzględnie wymaga uzupełnienia o konkretne przepisy ustawy o grach hazardowych które miały zostać naruszone (np. art. 6 ustawy i art. 14 ustawy) przy czym niewystarczające jest przyjęcie, iż oskarżony działał wbrew przepisom ustawy z dnia 19 listopada 2019 r. o grach hazardowych -gdyż ustawa ta zawiera 145 artykułów i nie można oczekiwać od oskarżonego, obrony ani nawet od Sądu II Instancji domyślanie się które przepisy tejże ustawy miały zostać naruszone, błąd ten uniemożliwia prawidłową kontrolę wyroku jak i odwołanie od niego, gdyż należałoby odnosić się do każdego jednego artykułu ustawy o grach hazardowych, na tego typu uchybienie przy sprawach z art 107§1 kks zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w orzeczeniu l KZP 10/15,

-

art 413 § 2 pkt 1 kpk poprzez zaniechanie dokładnego opisania czynu przypisanego oskarżonemu i przyjęcie przez Sąd w ślad za oskarżycielem, iż jest on winnym tego, że „(...) urządzał gry na automacie do gier o nazwie C. (...) numer (...) wbrew przepisom ustawy", podczas gdy żaden ustawy o grach hazardowych, ani innych ustaw nie penalizuje urządzania gier na automacie C. M. numer (...) ani nie wymaga koncesji czy zezwolenia na urządzanie takich gier - ustawa zabrania za to organizowania bez zezwolenia i koncesji gier na automatach o charakterze losowym lub gier na automatach zawierających elementy losowe oferujących wygrane rzeczowe -jednakże z zarzutu stawianego oskarżonemu ani sentencji zaskarżonego wyroku nie wynika by oskarżony dopuścił się któregoś z tych czynów, gdyż urządzanie gier na automacie o którego cechach nic się nie wspomina - nie jest regulowane przez ustawę ani nie stanowi przestępstwa,

-

art. 17 § l pkt 2 kpk w zw. 113 § 1 kks w zw. z art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej ( Dz. U. z 2004r, Nr 90, póz. 864/30 z późn. zm.) (i wynikającej zeń zasady effet utile prawa Unii Europejskiej) w zw. z art. 8 ust. l dyrektywy 98/34/WE (Dz. Urz. L 204 z 21 lipca 1998 r., str. 37; zob. także Dz. Urz. UE E Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 20, str. 337 ze zm., zmieniona dyrektywą Rady 2006/96/WE z dnia 20 listopada 2006r. dostosowującą niektóre dyrektywy w dziedzinie swobodnego przepływu towarów w związku z przystąpieniem do Unii Europejskiej Bułgarii i Rumunii, Dz. Urz. UE L 2006 z 30 grudnia 2006 r., str. 81) poprzez wydanie wyroku skazującego w oparciu o treść blankietowego przepisu art. 107 §1 kks który w swej treści odsyła do przepisów ustawy o grach hazardowych, w czasie, gdy w niniejszej sprawie przypisać oskarżonemu można było co najwyżej wyczerpanie znamion art. 6 ust l i art. 14 ustl ustawy o grach hazardowych (na co zwrócił uwagę Sąd ł Instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku) a odnośnie tych artykułów zachodzi negatywna przeszkoda procesowa w postaci braku możliwości stosowania przepisów art. 6 ust l i art. 14 ust l ustawy a to na skutek braku przekazania Komisji Europejskiej przez Rzeczpospolitą Polską projektu przepisów technicznych, w tym art. 6 i 14, ustawy o grach hazardowych, podczas gdy obowiązek taki ciążył na RP w świetle art. 8 ust. l dyrektywy 98/34/WE, w konsekwencji czego Sad l Instancji zobligowany był do odmowy stosowania wobec oskarżonego w/w norm prawnych, które zostały zawarte w jednostkach redakcyjnych nie notyfikowanych, na co wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu II K 55/14 z dnia 27 listopada 2014r. i na co powoływał się oskarżony w swoich wyjaśnieniach jak i obrońca oskarżonego w toku postępowania.

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a mający wpływ na treść orzeczenia polegający na przyjęciu, iż oskarżony dopuścił się zarzucanego mu występku umyślnie na co nie pozwala ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego a to chociażby w związku z treścią umowy zawartej pomiędzy oskarżonym a właścicielem lokalu w którym urządzenie do gier było wstawione, gdzie zapis umowy nazwany PREAMBUŁA podaje, iż umowa jest zawarta na podstawie prawa Unii Europejskiej które skutkuje nieważnością przepisów ustawy o grach hazardowych które zakazywałyby organizowania gier na automatach poza kasynem gry - co zdaniem obrony powoduje, iż oskarżony już w dacie czynu miał prawo być przekonany o słuszności jego postępowania jak i o tym, że przepisy zabraniające organizowania gier nie mogą być stosowane - wobec czego przeświadczenie oskarżonego o tym, że działa on legalnie i nie narusza przepisów prawa było w pełni uzasadnione przez co zdaniem obrony nie może być mowy o tym, że zarzucanego występku oskarżony dopuścił się umyślnie z zamiarem bezpośrednim bądź ewentualnym, czego ustalenie jest konieczne do przypisania winy oskarżonemu.

Obrońca oskarżonego wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego R. T. od stawianego mu zarzutu, względnie o:

2.  uchylenie zaskarżonego wyroku do ponownego rozpoznania przed Sądem I instancji.

Sąd Odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Wbrew jej zarzutom Sąd pierwszej instancji nie tylko należycie ustalił stan faktyczny sprawy, który de facto był bezsporny, ale także dokonał prawidłowej subsumcji prawnej zachowania oskarżonego, w ramach swojej samodzielności jurysdykcyjnej. Przy wyrokowaniu Sąd Rejonowy nie dopuścił się zarzucanej w apelacji obrazy prawa procesowego, która miała wpływ na treść orzeczenia.

Nie deprecjonując wszystkich zarzutów apelacji, i odnosząc się do nich w dalszej części uzasadnienia, należy podnieść, że istotą przedmiotowej sprawy, należącej do wielkiej grupy spraw rozstrzygniętych lub zawisłych przed polskimi sądami, w których oskarżeni stają pod zarzutami popełnienia przestępstwa skarbowego z art. 107 k.k.s, a w których rozstrzygnięcie weryfikowane było przez wszelkie instancje sądów powszechnych, a swoje stanowisko zajmowały także Sąd Najwyższy, Trybunał Konstytucyjny i Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jest dopuszczalność pociągnięcia do odpowiedzialności karnej skarbowej za czyn zabroniony, stypizowany w art. 107 § 1 k.k.s., który zawiera odesłanie do nienotyfikowanych przepisów technicznych ustawy o grach hazardowych.

Wątpliwości przy rozpoznawaniu takich spraw istniały co do charakteru przepisów art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 612) w kontekście art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34/ WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz. Urz. WE L 204 z 21.07.1998 r., ze zm.) oraz dopuszczalności - w razie uznania ich za przepisy techniczne w rozumieniu powołanego wyżej przepisu dyrektywy - ich niezastosowania na podstawie art. 91 ust. 3 Konstytucji jako niezgodnych z prawem unijnym.

Najszerszą analizę problemu zawarł Sąd Najwyższy w postanowieniu 7 sędziów z dnia 14 października 2015 r. /I KZP 10/15, OSNKW 2015/11/89/, w którym, rozpoznając przedstawione przez Prokuratora Generalnego, w związku z ujawnionymi rozbieżnościami w wykładni prawa w orzecznictwie sądowym, zagadnienie prawne: "Czy przepisy art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych -dalej «ustawy o grach hazardowych» (Dz.U. z 2015 r. poz. 612) w zakresie gier na automatach, ograniczające możliwość ich prowadzenia jedynie na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna, są przepisami technicznymi w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz. Urz. WE L 204 z 21.07.1998 r., ze zm.), a jeżeli tak to, czy wobec faktu nienotyfikowania tych przepisów Komisji Europejskiej, sądy karne w sprawach o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 k.k.s. uprawnione są, w oparciu o art. 91 ust. 3 Konstytucji, do odmowy ich stosowania jako niezgodnych z prawem unijnym?" postanowił zawiesić postępowanie do czasu wydania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzeczenia w sprawie C-303/15.

Nie przytaczając obszernego uzasadnienia tego orzeczenia powołać można jedynie jego kwintesencje. Sąd Najwyższy, zauważając, że sąd karny powinien samodzielnie dokonywać wykładni prawa dla potrzeb rozstrzygnięcia zawisłej przed nim sprawy albo samodzielnie skorzystać z dostępnych w systemie prawa środków uzyskania wiążącej go wykładni (orzeczenia wykładniczego) lub rozstrzygnięcia o zgodności z Konstytucją normy prawnej, którą ma zastosować w sprawie, stwierdził konieczność zawieszenia postępowania, w oczekiwaniu na wykładnicze orzeczenie prejudycjalne, które dotyczyć będzie identycznej kwestii, jaką musi rozstrzygnąć w rozpatrywanej sprawie. Orzeczenie to jest niezbędne dla prawidłowego orzekania w postępowaniu, a wykładnia prawa unijnego będzie dla niego wiążąca i znajdzie zastosowanie do rozstrzygnięcia abstrakcyjnego zagadnienia prawnego.

O ile na chwilę wyrokowania przed Sądem pierwszej instancji nie zapadło jeszcze orzeczenie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w opisane wyżej sprawie i Sąd Rejonowy, w ramach samodzielnej wykładni dokonał rozstrzygniecia w zawisłej sprawie, o tyle przed momentem wydawania wyroku przed Sądem Odwoławczym takie orzeczenia już zostało wydane.

Wyrokiem z dnia 13 października 2016 roku, sygn. I C-303/15, Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że: „artykuł 1 dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasady dotyczące usług społeczeństwa informacyjnego w brzmieniu zmienionym na mocy dyrektywy 98/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 lipca 1998 r. należy interpretować w ten sposób, że przepis krajowy, taki jak ten będący przedmiotem postępowania głównego, nie wchodzi w zakres pojęcia „przepisów technicznych” w rozumieniu tej dyrektywy, podlegających obowiązkowi zgłoszenia na podstawie art. 8 ust. 1 tej samej dyrektywy, którego naruszenie jest poddane sankcji w postaci braku możliwości stosowania takiego przepisu”.

Nie widząc konieczności przytaczania argumentacji, która doprowadziła Trybunał do takiej tezy trzeba stwierdzić, że jest ona jasna, czytelna i jednoznaczna merytorycznie, i w pełni odnosi się do realiów przedmiotowej sprawy. W tym stanie rzeczy przyjąć należy wskazany judykat za wiążący dla spraw, w których rozstrzyga się o odpowiedzialności oskarżonych za popełnienie przestępstwa skarbowego z art. 107 § 1 k.k.s.

Przy nie budzącym wątpliwości stanie faktycznym, w którym ustalono, że gry prowadzone na automacie, bedącym przedmiotem niniejszej sprawy, zawierają się w definicji gier na automatach, określonej w art. 2 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych, a więc urządzanie gier na takowym automacie dozwolone jest wyłącznie w kasynie gry i odbywać się może na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie takiegoż kasyna (art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 cytowanej ustawy), odpowiedzialność oskarżonego za urządzanie gier na automacie do gry bez wymaganego zezwolenia, stanowi działanie wbrew przepisom ugh, a tym samym powoduje odpowiedzialność karną z art. 107 § 1 k.k.s.

Nie zasługują na uwzględnienie zarzuty apelacji naruszenia przez Sąd pierwszej instancji norm art. 413 k.p.k., które miały wpływ na treść orzeczenia, przez niewskazanie w części dyspozytywnej wyroku konkretnego przepisu ustawy o grach hazardowych oraz zaniechania dokładnego opisania czynu przypisanego oskarżonemu.

Podzielając tezę Sądu Najwyższego, zawartą, w cytowanym w apelacji, orzeczeniu z dnia 30 września 2015 roku, sygn.. akt I KZP 6/15, o konieczności konkretyzacji wyrażenia z art. 107 k.k.s. „wbrew przepisom ustawy”, wskazać trzeba, że nieprawdziwie podaje obrońca oskarżonego, że treść wyroku zawiera jedynie takie stwierdzenie. Jednoznacznie Sąd Rejonowy przyjął, że oskarżony urządzał gry na wskazanym z nazwy automacie „wbrew przepisom ustawy … bez wymaganego zezwolenia na urządzanie i prowadzenie gier na automatach”. Jest to zatem odniesienie do treści, powołanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, art. 6 i 14 ustawy o grach hazardowych.

Przyznać trzeba, że orzeczenie Sądu pierwszej instancji nie zawiera wskazania, w powiązaniu z art. 107 k.k.s., powyższych przepisów. Nie jest to jednak uchybienie majace wpływ na treść wyroku, skutkującego koniecznością jego uchylenia bądź zmiany (art. 438 pkt 2 k.p.k.). Art. 413 § 1 pkt 6 k.p.k. stwierdza, że każdy wyrok powinien zawierać wskazanie zastosowanych przepisów ustawy karnej. Ustawa o grach hazardowych nie ma takiego charakteru, ani nie zawiera w sobie odrębnych przepisów karnych skutkujących samodzielną odpwiedzialnością, a jedynie przepisy o wysokości kar pieniężnych. Przyjąć należy jednak przyszłościowo, za powołanym orzeczeniem Sądu Najwyższego, potrzebę związkowego powoływania przepisów, naruszonych przez sprawcę czynu z art. 107 k.k.s. Wykazany brak w przedmiotowej sprawie, przy jednoczesnym określeniu w opisie czynu, na czym polegało działanie wbrew ustawie, oraz powołanie tych przepisów w uzasadnieniu orzeczenia, które stanowi jego integralną część, jest akceptowalny.

Chybiony jest ostatni z zarzutów apelacji, który neguje winę oskarżonego w kontekście preambuły umowy zawartej między oskarżonym a właścicielem lokalu, z której miałoby wynikać, że umowa jest zawarta na podstawie prawa Unii Europejskiej, które skutkuje nieważnością przepisów ustawy o grach hazardowych.

W realiach zapadłego wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej odpada całkowicie zarzut o nieważności naruszonych w sprawie przepisów o grach hazardowych, a nadto całkowicie kuriozalne jest sugerowanie wyłączenia odpowiedzialności na podstawie polskiego prawa bądź to z powołaniem się na przepisy Unii Europejskiej, bądź poprzez zapisy w umowie między stronami czynności prawnych.

Reasumując, Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, że zaskarżony wyrok jest prawidłowy zarówno ze względów ustaleń faktycznych, jak też i ocen prawnych, i jako taki utrzymał w mocy.

Orzeczenie Sądu Odwoławczego znajduje uzasadnienie w przepisach art. 437 § 1 k.p.k., art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. i art. 456 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s.

Orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego uzasadnia treść art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s., a o opłacie za drugą instancję art. 8 w zw. z art. 21 pkt 1 ustawy o opłatch w sprawach karnych.