Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Krośnie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 248/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Brzozowie z dnia 9 czerwca 2025 r. sygn. akt II K 55/24

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

E. J.

rozmiar szkody i skutki zdarzenia, jakich doznał oskarżyciel posiłkowy K. P. (1) w związku ze zdarzeniem z dnia 3 września 2022 r.

orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane przez Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w (...) z dnia (...) znak: (...) (...) (...) (...).2025

886

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane przez Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w (...) z dnia (...) znak:(...)

Sąd Odwoławczy uznał dowód wnioskowany przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, za w pełni wiarygodny.

Dowód ten potwierdza doznane przez oskarżyciela posiłkowego skutki wypadku drogowego spowodowanego przez oskarżoną E. J. w dniu 3 września 2022 r.

Orzeczenie to ustala umiarkowany stopień niepełnosprawności oskarżyciela posiłkowego na stałe i potwierdza, iż wymaga on pomocy innych osób w pełnieniu ról społecznych

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca oskarżonej zarzucił obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. przez błędną, tj. sprzeczną z zasadami prawidłowego (logicznego) rozumowania oraz doświadczenia życiowego ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w ramach której Sąd Rejonowy nie uwzględnił całości okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, w tym okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonej, a mianowicie:

- zeznań oskarżyciela posiłkowego (pokrzywdzonego K. P. (2)) przez uznanie ich za wiarygodne w całości, podczas gdy zeznania pokrzywdzonego często były wewnętrznie sprzeczne, pokrzywdzony zeznawał o okolicznościach, które nie mogły mieć miejsca, a nadto jego zeznania były bezrefleksyjnie nakierowane na chęć zmaksymalizowania szans na uzyskanie jak najwyższego odszkodowania i zadośćuczynienia;

- opinii głównej i uzupełniającej (pisemnej oraz ustnej) biegłego M. W., przez brak dokonania ustaleń faktycznych w oparciu o całość opinii biegłego, która została przez Sąd I instancji obdarzona walorem wiarygodności w całości;

- wyjaśnień oskarżonej E. J. przez uznanie ich za wiarygodne jedynie w części w jakiej przyznała się do spowodowania wypadku, podczas gdy jej wyjaśnienia były jasne, logiczne oraz szczere i należało na ich podstawie również dokonywać ustaleń w kwestii sposobu poruszania się motocyklem przez pokrzywdzonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut nie jest uzasadniony.

Przeprowadzona w sprawie ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd Orzekający nie wykracza poza zakreślone przepisem art. 7 k.p.k. granice swobodnej sędziowskiej oceny, a także nie zawiera istotnych błędów logicznych lub faktycznych oraz nie jest sprzeczna z zasadami doświadczenia życiowego, a tym samym musi korzystać z ochrony zagwarantowanej jego treścią.

Orzekając o sprawstwie oskarżonej Sąd Rejonowy oparł się na dowodach, którym w sposób uprawniony przyznał walor wiarygodności. Właśnie takie dowody, uzupełnione zasadami doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania, uznane za wiarygodne, legły u podstaw ustaleń faktycznych w przedmiotowej sprawie, co jest oczywiste i w pełni odpowiada treści art. 410 k.p.k. i w żaden sposób nie narusza zasady obiektywizmu z art. 4 k.p.k.

Wbrew stanowisku obrońcy oskarżonej Sąd Orzekający dokonał prawidłowej oceny zeznań oskarżyciela posiłkowego K. P. (1), przyznając im walor pełnej wiarygodności. Pokrzywdzony potwierdził, iż dostrzegł na wzniesieniu drogi jadący z naprzeciwka pojazd typu (...), którym kierowała oskarżona. Samochód ten zjechał znacząco na środek jedni, a on nie miał gdzie przed nim uciec, skierował się na prawe pobocze. Zeznania w powyższym zakresie zgodne są z opinią biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych K. M., która również uznana została za wiarygodną. Obrońca oskarżonej nie podważa ww. opinii.

Pokrzywdzony w złożonych zeznaniach przedstawił proces leczenia i rehabilitacji, jak również aktualny stan zdrowia i zakres możliwości codziennego funkcjonowania oraz wykonywania pracy. Zeznania te oparcie mają w dokumentacji medycznej, jak i orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności. Nie zawierają one zarzucanej przez obrońcę wewnętrznej sprzeczności, nie dotyczą okoliczności nie mających mieć miejsca, a ich lektura nie daje podstaw do przyjęcia, by ich celem miało być uzyskanie jak najwyższego odszkodowania i zadośćuczynienia.

Prawidłowo także Sąd Orzekający ocenił opinie biegłego M. W. oraz jej uzupełnienie, uznając powyższe dowody za wiarygodne. Wprawdzie biegły ten wywiódł, iż hipotetycznie wcześniejsze przyjęcie pokrzywdzonego w Centrum Urazowym mogło spowodować skuteczniejszą, szybszą diagnostykę i leczenie, co w efekcie końcowym mogło skutkować powstaniem obrażeń skutkujących kwalifikowaniem, jako średni uszczerbek na zdrowiu w rozumieniu art. 157 § 1 k.k., jednakże obrońca oskarżonej w okoliczności tej błędnie upatruje podstawę do zmiany kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonej przestępstwa z art. 177 § 2 k.k. na przestępstwo z art. 177 § 1 k.k.

Nie budzi bowiem wątpliwości, iż suma obrażeń, jakich doznał pokrzywdzony na skutek wypadku drogowego spowodowanego wyłącznie przez niezachowanie przez oskarżoną bezpiecznej odległości od prawej krawędzi jezdni podczas wymijania jadącego motorem pokrzywdzonego, w postaci ciężkiego urazu wielonarządowego i wielomiejscowego pod postacią urazowego rozerwania tętnicy ramieniowej lewej, złamania kości ramieniowej lewej, złamania kości udowej lewej, złamania strzałki lewej, złamania kości promieniowej i łokciowej lewej, złamania III i V kości śródręcza lewego, złamania kości nadgarstka lewego (księżycowatej, czworobocznych, haczykowatej) które to obrażenia spowodowały ciężki uszczerbek na zdrowiu pokrzywdzonego, kwalifikują się jako ciężkie uszkodzenie ciała w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.k. Ciężkie uszkodzenie ciała to kwalifikacja prawna, która ma miejsce, gdy obrażenia spowodowane są urazem wielonarządowym i prowadzą do określonych w przepisach skutków, takich jak ciężki uszczerbek na zdrowiu, długotrwała choroba lub choroba nieuleczalna.

Bezpodstawnie obrońca oskarżonej w spóźnionym przyjęciu pokrzywdzonego do C. U. upatruje brak związku przyczynowego pomiędzy doznanymi przez pokrzywdzonego skutkami wypadku drogowego, a zachowaniem oskarżonej. Wyjaśnić bowiem należy, iż zgodnie z doktryną prawa karnego (por. Piotr Góralski, „Związek przyczynowy w prawie karnym na tle orzecznictwa sądowego”, publik. w Prokuratura i Prawo 6, 2009) i stanowiskiem wyrażonym w orzecznictwie Sądu Najwyższego w zakresie związku przyczynowego przyjęto rozwiązanie oparte na równowartości przyczyn. Oznacza to, że czyn sprawcy nie musi być wyłączną przyczyną skutku oraz współistnienie innych okoliczności lub winy innych osób nie wyłącza przyczynowości, nawet wtedy, gdy rola tych okoliczności była dominująca. Nie wyłącza związku przyczynowego, ani odpowiedzialności oskarżonej za powstały skutek działania wmieszanie się przyczyn pośrednich, jak np. brak natychmiastowej pomocy lekarskiej lub wadliwe leczenie – oskarżona przecież doprowadziła do wypadku drogowego, na skutek którego pokrzywdzony doznał ciężkiego uszkodzenia ciała w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.k. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 1979 r. sygn. akt V KRN 16/79, publik. w OSNKW 1979, nr 10, poz. 107).

W każdej sprawie dotyczącej przestępstwa z art. 177 k.k. sąd powinien zawsze rozważyć, czy istnieje związek przyczynowy pomiędzy stwierdzonym naruszeniem przepisów, a zaistniałą kolizją. Związek ten nie może być rozumiany li tylko jako czasowe lub miejscowe następstwo zdarzeń, ale jako powiązanie wypadku drogowego z poprzedzającym go naruszeniem przez oskarżonego przepisów ruchu drogowego. Oczywiście to powiązanie musi znajdować pełne oparcie w całokształcie materiału dowodowego, nie może być hipotetyczne, ani dorozumiane. Określony zaś w ustawie skutek winien być normalnym, typowym następstwem zachowania się oskarżonego (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2000 r. sygn. akt III KKN 123/98, publik. w Lex nr 51434).

Władny był również Sąd Orzekający przyznać walor wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonej E. J. jedynie w zakresie zgodnym z poczynionymi w sprawie ustaleniami faktycznymi. Oskarżona przyznała się do spowodowania wypadku, jednakże nie przyznała się do spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu pokrzywdzonego. Wyjaśnienia, w zakresie zakwestionowanym przez Sąd i instancji, sprzeczne są jednak z opinią biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych K. M., z której wynika iż zachowanie oskarżonej, która nie dostosowała się do zasady jazdy możliwie blisko prawej krawędzi jezdni, wynikającej z art. 16 ust. 4 ustawy P5rawo o ruchu drogowym, jak również nie uwzględniają związku przyczynowego opartego na równowartości przyczyn, obowiązującego na gruncie prawa karnego.

3.2.

Obrońca oskarżonej zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a mający wpływ na jego treść, polegający na:

- braku ustalenia, że w niniejszej sprawie pokrzywdzony K. P. (1) powinien zostać przyjęty do (...) w R., a gdyby tak się stało, to mogło spowodować skuteczniejszą, szybszą diagnostykę i leczenie, co w efekcie końcowym mogło skutkować powstaniem obrażeń kwalifikujących się na średni uszczerbek na zdrowiu pokrzywdzonego (okoliczność braku przyjęcia pokrzywdzonego do (...) wprost wynika z materiału dowodowego, zaś ocena skutku braku tego przyjęcia wynika z uznanej za w całości wiarygodną opinii biegłego M. W.);

- braku ustalenia, że pokrzywdzony przyczynił się do zaistnienia wypadku z dnia 3 września 2022 r. przez poruszanie się motocyklem blisko osi jezdni (lewej strony swojego pasa) z nadmierną prędkością (okoliczność tę należało wyprowadzić z pełnej, zgodnej z logiką i doświadczeniem życiowym analizy wyjaśnień oskarżonej oraz zeznań pokrzywdzonego);

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Także ten zarzut jest bezpodstawny.

Konsekwencją bowiem prawidłowej oceny zebranych w sprawie dowodów są właściwe ustalenia faktyczne.

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może jednak sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku, lecz do wykazania, jakich mianowicie konkretnych uchybień w zakresie logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego (tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 17 października 2023 r., sygn. akt VIII AKa 205/23, publik. w Lex nr 3664224).

Tymczasem, podniesiony przez obrońcę zarzut błędu w ustaleniach faktycznych w istocie ogranicza się wyłącznie do bezzasadnej polemiki z prawidłowymi ustaleniami Sądu Orzekającego.

W szczególności obrońca bezpodstawnie z opinii biegłego M. W. wywodzi ograniczenie przypisanych oskarżonej skutków spowodowanego przez nią wypadku drogowego w hipotetycznym uznaniu, iż wcześniejsze przyjęcie pokrzywdzonego K. P. (1) do (...) R. skutkowałoby powstaniem obrażeń kwalifikujących się na średni uszczerbek na zdrowiu pokrzywdzonego, a tym samym ograniczenie jej odpowiedzialności do przestępstwa z art. 177 § 1 k.k.

Tymczasem, nie budzi wątpliwości, iż suma obrażeń, jakich doznał pokrzywdzony na skutek wypadku drogowego spowodowanego wyłącznie przez niezachowanie przez oskarżoną bezpiecznej odległości od prawej krawędzi jezdni podczas wymijania jadącego motorem pokrzywdzonego, w postaci ciężkiego urazu wielonarządowego i wielomiejscowego pod postacią urazowego rozerwania tętnicy ramieniowej lewej, złamania kości ramieniowej lewej, złamania kości udowej lewej, złamania strzałki lewej, złamania kości promieniowej i łokciowej lewej, złamania III i V kości śródręcza lewego, złamania kości nadgarstka lewego (księżycowatej, czworobocznych, haczykowatej) które to obrażenia spowodowały ciężki uszczerbek na zdrowiu pokrzywdzonego, kwalifikują się jako ciężkie uszkodzenie ciała w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.k. Ciężkie uszkodzenie ciała to kwalifikacja prawna, która ma miejsce, gdy obrażenia spowodowane są urazem wielonarządowym i prowadzą do określonych w przepisach skutków, takich jak ciężki uszczerbek na zdrowiu, długotrwała choroba lub choroba nieuleczalna.

Niezależnie od powyższego, ponownie wymaga podkreślenia, iż przyjęty w polskim prawie karnym związek przyczynowy oparty jest na równowartości przyczyn. Oznacza to, że czyn sprawcy nie musi być wyłączną przyczyną skutku oraz współistnienie innych okoliczności lub winy innych osób nie wyłącza przyczynowości, nawet wtedy, gdy rola tych okoliczności była dominująca. Nie wyłącza związku przyczynowego, ani odpowiedzialności oskarżonej za powstały skutek działania wmieszanie się przyczyn pośrednich, jak np. brak natychmiastowej pomocy lekarskiej lub wadliwe leczenie – oskarżona przecież doprowadziła do wypadku drogowego, na skutek którego pokrzywdzony doznał ciężkiego uszkodzenia ciała w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.k. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 1979 r. sygn. akt V KRN 16/79, publik. w OSNKW 1979, nr 10, poz. 107).

Zupełnie bezpodstawnie obrońca oskarżonej kwestionuje prawidłowość ustaleń Sądu Orzekającego w zakresie obarczenia oskarżonej wyłączną winą za spowodowanie wypadku drogowego, a tym samym brak przyczynienia się do tego wypadku ze strony pokrzywdzonego. Ustalenie powyższe ma pełne oparcie w opinii biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych K. M., nota bene nie kwestionowanej przez obrońcę w żadnym jej zakresie. Biegły ten jednoznacznie wskazał, iż zachowanie kierującej samochodem oskarżonej pozostaje w bezpośrednim związku przyczynowo-skutkowym z zaistniałym wypadkiem, a pokrzywdzony poruszający się motocyklem w chwili zderzenia w odległości ok. 0,9 m od prawej krawędzi, patrząc w kierunku w którym się poruszał, w żaden sposób nie przyczynił się do wypadku.

3.3.

Obrońca oskarżonej zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego przez błędne przypisanie oskarżonej popełnienie przestępstwa z art. 177 § 2 k.k., podczas gdy oskarżonej w realiach przedmiotowej sprawy nie da się obiektywnie przypisać skutku w postaci ciężkiego uszczerbku w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.k., co winno prowadzić do przypisania oskarżonej odpowiedzialności za wypadek ze średnim uszczerbkiem, co w konsekwencji oznacza, że Sąd I instancji naruszył art. 177 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 1 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podniesiony zarzut jest oczywiście bezzasadny.

Stawiany zarzut naruszenia prawa materialnego (art. 438 pkt 1 k.p.k.) poprzez jego błędne zastosowanie - przy jednoczesnym kwestionowaniu ustaleń faktycznych Sądu Orzekającego (art. 438 pkt 3 k.p.k.) - dotknięty jest błędem logicznym. Nie sposób bowiem skutecznie podważać przepisów prawa materialnego na podstawie ustaleń faktycznych, które jednocześnie również są podważane. W takiej sytuacji podstawą apelacji może być wyłącznie zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, tj. art. 438 pkt 3 k.p.k.

Zarzut obrazy prawa materialnego ma bowiem rację bytu wyłącznie wówczas, gdy odwołujący się nie kwestionuje treści poczynionych przez sąd I instancji ustaleń faktycznych. Naruszenie tego prawa polega mianowicie na jego wadliwym zastosowaniu (lub niezastosowaniu) w orzeczeniu, które oparte jest na trafnych i niekwestionowanych ustaleniach faktycznych.

W każdej innej sytuacji zarzut obrazy prawa materialnego musi być oceniany jako przedwczesny i może pozostać poza granicami rozpoznania (Kodeks postępowania karnego – Komentarz P. Hofmański, E. Sadzik i K. Zgryzek, Wydawnictwo C. H. Beck – Warszawa 2004 - tom II str. 603 – 604 teza 3, także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 lipca 1974 r., sygn. akt V KR 212/74).

Wniosek

Obrońca oskarżonej wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie odmiennie co do istoty sprawy przez:

a)  zmianę kwalifikacji prawnej czynu na występek z art. 177 § 1 k.k.;

b)  warunkowe umorzenie postępowania wobec oskarżonej E. J., na okres próby wynoszący jeden rok, wraz z wnioskiem o przyznanie środka kompensacyjnego na rzecz pokrzywdzonego K. P. (1) w postaci obowiązku częściowego naprawienia szkody przez E. J. przez zapłatę kwoty 2.000,00 zł oraz częściowego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę przez zapłatę kwoty 1.000,00 zł, przy czym do efektywnego obciążenia w tym zakresie winno dojść względem ubezpieczyciela - (...) S.A. będącego stroną niniejszego postępowania

2.  nieobciążanie oskarżonej kosztami postępowania w I i II instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Także sformułowane przez obrońcę oskarżonej wnioski są bezzasadne.

Brak jest podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie kwalifikacji prawnej czynu poprzez przyjęcie przestępstwa z art. 177 § 1 k.k. Dokonana przez Sąd Odwoławczy kontrola instancyjna potwierdziła prawidłowość przyjęcia przez Sąd Orzekający, iż skutkiem wypadku drogowego spowodowanego przez oskarżoną było ciężkie uszkodzenie ciała pokrzywdzonego w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.k., a tym samym przypisana oskarżonej kwalifikacja prawna popełnionego przez nią przestępstwa z art. 177 § 2 k.k. jest w pełni prawidłowa.

Brak jest również podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku poprzez warunkowe umorzenie postępowania wobec oskarżonej. Przede wszystkim bowiem zastosowanie instytucji warunkowego umorzenia postępowania ograniczone jest do przestępstwa zagrożonego karą nie przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności (art. 66 § 2 k.k.). Tymczasem, przypisane oskarżonej przestępstwo z art. 177 § 2 k.k. zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8, a więc przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności.

3.4.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zarzuciła rażącą niewspółmierność kary polegającą na wymierzeniu oskarżonej E. J. kary grzywny w wymiarze (200) stawek dziennych ustalając wysokość 1 (jednej) stawki dziennej na kwotę 20 zł (dwudziestu złotych) przez niedocenienie wymowy i znaczenia ustalonych przez sąd okoliczności jak szczególnie społeczna szkodliwość czynu, stopień obrażeń jakich doznał pokrzywdzony co ostatecznie doprowadziło do wymierzenia mu kary nie odpowiadającej jej celom i nie uwzględniającej ustawowych dyrektyw wymiaru kary nakazującym zwracać szczególna uwagę na rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa co w konsekwencji spowodowało wymierzenie kary nie uwzględniającej wysokiego stopnia społecznej szkodliwości czynu, w szczególności rodzaju i rozmiaru ujemnych następstw przestępstwa, podczas gdy względy zapobiegawcze i wychowawcze przemawiają za wymierzeniem oskarżonej kary pozbawienia wolności w wymiarze 1 (jednego) roku pozbawienia wolności w zawieszeniu na 2 (dwa) lata oraz kary grzywny w wymiarze 200 (dwustu) stawek dziennych ustalając wysokość 1 (jednej) stawki dziennej na kwotę 100 zł (stu złotych);

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut rażącej niewspółmiernie łagodnej kary grzywny w wymiarze 200 stawek dziennych przy przyjęciu wysokości jednej stawki dziennej w kwocie 20 zł, nie jest uzasadniony.

Kształtując taki wymiar kary Sąd Orzekający uwzględnił zarówno okoliczności obciążające w postaci stopnia zawinienia oskarżonej, stopnia społecznej szkodliwości czynu, skutek zachowania oskarżonej w postaci poważnych obrażeń, jakich doznał pokrzywdzony, jak również okoliczności łagodzące w postaci dotychczasowej niekaralności. Apelacja oskarżyciela posiłkowego nie podaje żadnej okoliczności, która umknęłaby Sądowi Orzekającemu przy kształtowaniu wymiaru kary.

Tym samym orzeczona kara jest adekwatna do okoliczności popełnionego przez oskarżoną przestępstwa, nie przekracza ona stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu, jak również realizuje zasady prewencji indywidualnej i prewencji generalnej.

Podzielając wypracowane w doktrynie i orzecznictwie poglądy należy stwierdzić, że rażąca niewspółmierność wymierzonej kary zachodzi, gdy nie uwzględnia ona należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celów kary w zakresie społecznego oddziaływania z jednoczesnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma osiągnąć w stosunku do skazanego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 1974r. sygn. akt V KRN 60/74). W niniejszej sprawie sytuacja taka nie zachodzi.

3.5.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zarzuciła obrazę przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż kwalifikacja prawna czynu, tj. art. 46 § 1 k.k., poprzez niezastosowanie tego przepisu, w sytuacji gdy oskarżyciel posiłkowy w terminie określonym w art. 49a § 1 k.p.k. złożył wniosek o zasądzenie od oskarżonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego tytułem częściowego naprawienia szkody wyrządzonej popełnionym przestępstwem kwoty 44 269,35 zł oraz zasądzenie od oskarżonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego tytułem częściowego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę kwoty 15 000,00 zł, a zatem Sąd I instancji miał obowiązek zasądzenia od oskarżonego odpowiedniej kwoty na rzecz oskarżyciela posiłkowego K. P. (1);

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut nie jest uzasadniony.

Stosownie do art. 46 § 1 k.k. w razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; przepisów prawa cywilnego o możliwości zasądzenia renty nie stosuje się.

Orzeczenie odszkodowania i zadośćuczynienia w toku postępowania karnego wymaga przeprowadzenia przez Sąd Orzekający oceny przedłożonych przez stronę dowodów wykazujących wysokość poniesionych kosztów wynikających z doznanych obrażeń na skutek popełnienia przestępstwa. Tymczasem, głównym i zasadniczym przedmiotem postępowania karnego jest zarzut popełnienia przestępstwa, zaś roszczenie o odszkodowanie i zadośćuczynienie stanowi uboczny element postępowania karnego. Analiza dowodów potwierdzających wysokość żądanej kwoty tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia winna nastąpić zatem w postępowaniu cywilnym.

3.6.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zarzuciła obrazę przepisów postępowania a to art. 415 k.p.k. która miała wpływ na treść orzeczenia poprzez błędne przyjęcie, że w niniejszej sprawie zastosowanie ma tzw. klauzula antykumulacyjna uniemożliwiająca uwzględnienie wniosku pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego o orzeczenie tytułem częściowego naprawienia szkody przez oskarżoną E. J. w wysokości 44 269,35 zł oraz orzeczenie obowiązku częściowego orzeczenia zadośćuczynienia na rzecz oskarżyciela posiłkowego K. P. (1) w wysokości 15 000,00 zł z uwagi na to, że roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tych prawomocnie orzeczono, podczas gdy o roszczeniu wynikającym w popełniania przestępstwa prawomocnie nie orzeczono, a postępowanie prowadzone przed ubezpieczycielem nie jest „innym postępowaniem" w rozumieniu przepisu art. 415 k.p.k.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wskazany zarzut obrazy art. 415 k.p.k. jest w pełni uzasadniony.

Stosownie do art. 415 § 1 k.p.k. zdanie drugie, nawiązki na rzecz pokrzywdzonego, obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę nie orzeka się, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono.

Słusznie zarzuca pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, iż Sąd Orzekający bezpodstawnie uznał, że „innym postępowaniem” w rozumieniu ww. przepisu jest postępowanie likwidacyjne prowadzone przez ubezpieczyciela.

Tymczasem, podzielić należy stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 13 lutego 2017 r. sygn. akt III KK 507/16, publik. w Lex nr 2216086, czy też z dnia 16 listopada 2023 r. sygn. akt I KK 226/23, publik. w Lex nr 3632360, iż nie jest „innym postępowaniem” w rozumieniu art. 415 § 1 k.p.k. postepowanie likwidacyjne prowadzone przez zakład ubezpieczeń, a ugoda zawarta przed ubezpieczycielem, czy wydana przez ubezpieczyciela decyzja, nie wypełnia kryteriów przesłanki zastosowania klauzuli antykumulacyjnej, w postaci „prawomocnego orzeczenia o roszczeniu”, a w konsekwencji jako decyzja organu pozasądowego nie powoduje stanu powagi rzeczy osądzonej.

Wskazane uchybienie Sądu Orzekającego nie miało jednak wpływu na rozstrzygnięcie w sprawie, w szczególności brak orzeczenia o odszkodowaniu lub zadośćuczynieniu, w sytuacji gdy odszkodowanie i zadośćuczynienie stanowi uboczny element postępowania karnego i jako takie może być ono pozostawione do rozpatrzenia na drodze postępowania cywilnego.

Wniosek

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wniosła o:

1.  zmianę zaskarżonego orzeczenia w pkt I. poprzez wymierzenie oskarżonej E. J. kary 1 (jednego) roku pozbawienia wolności, z warunkowym jej zawieszeniem na okres 2 (dwóch) lat oraz kary grzywny w wymiarze 200 (dwustu) stawek dziennych ustalając wysokość 1 (jednej) stawki dziennej na kwotę 100 zł (stu), w pozostałym zakresie wnoszę o utrzymanie orzeczenia w mocy;

2.  na zasadzie art. 46 § 1 k.k. orzeczenie wobec oskarżonej E. J.:

a)  obowiązku częściowego naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz K. P. (1) kwoty 44 269,35 zł;

b)  obowiązku częściowego zadośćuczynienia za doznana krzywdę poprzez zapłatę na rzecz K. P. (1) kwoty 15 000,00 zł;

3.  zasądzenie od oskarżonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego wydatków poniesionych w obu instancjach, w tym wydatków związanych z ustanowieniem w sprawie pełnomocnika, wg norm prawem przepisanych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wnioski pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego nie są uzasadnione.

Brak jest podstaw do zmiany wyroku poprzez wymierzenie oskarżonej E. J. kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby orz kary grzywny w wymiarze 200 stawek dziennych przy ustalonej wysokości 1 stawki w kwocie 100 zł, w sytuacji gdy przeprowadzona kontrola instancyjna nie potwierdziła zasadności zarzutu rażącej niewspółmiernie łagodnej dotychczas orzeczonej kary.

Brak jest także podstaw do orzeczenia wobec oskarżonej, na podstawie art. 46 § 1 k.k., częściowego odszkodowania i zadośćuczynienia w żądanych wysokościach. Jak już wyżej zaznaczono, kwestia zasądzenia odszkodowania i zadośćuczynienia stanowi uboczny element postępowania karnego, zatem dochodzenie roszczeń z tego tytułu winno być przedmiotem postępowania cywilnego.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd Odwoławczy utrzymał zaskarżony wyrok w mocy, za wyjątkiem orzeczenia od oskarżonej E. J. na rzecz oskarżyciela posiłkowego K. P. (1) kwoty 10.000 zł tytułem nawiązki.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok, z wyjątkiem kwestii nawiązki i konieczności jego uzupełnienia poprzez jej orzeczenie, należało uznać za słuszny i trafny. Ocena dowodów została dokonana przez Sąd pierwszej instancji zgodnie z zasadami wiedzy logiki i doświadczenia życiowego. Sąd uwzględnił całokształt okoliczności zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego, a uzasadnienie logicznie przekonuje do zajętego stanowiska oraz do poszczególnych rozstrzygnięć.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd Odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzekł od oskarżonej E. J. na rzecz oskarżyciela posiłkowego K. P. (1) kwotę 10.000 zł tytułem nawiązki.

Zwięźle o powodach zmiany

Stosownie do art. 46 § 2 k.k., jeżeli orzeczenie obowiązku określonego w § 1 [ naprawienia szkody lub zadośćuczynienia] jest znacznie utrudnione, sąd może orzec zamiast tego obowiązku nawiązkę w wysokości do 200 000 złotych na rzecz pokrzywdzonego, a w razie jego śmierci w wyniku popełnionego przez skazanego przestępstwa nawiązkę na rzecz osoby najbliższej, której sytuacja życiowa wskutek śmierci pokrzywdzonego uległa znacznemu pogorszeniu. W razie gdy ustalono więcej niż jedną taką osobę, nawiązki orzeka się na rzecz każdej z nich.

Sąd Orzekający nie zdecydował się na orzeczenie odszkodowania i zadośćuczynienia, które to kwestie winny zostać rozstrzygnięte w postępowaniu cywilnym. W tej sytuacji winien Sąd ten orzec nawiązkę, czego jednak nie uczynił. Wobec powyższego Sąd Odwoławczy uzupełnił zaskarżony wyrok poprzez orzeczenie od oskarżonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego kwoty 10.000 zł tytułem nawiązki.

Doznanie przez pokrzywdzonego cierpień zarówno fizycznych, jak i psychicznych, brak perspektyw przywrócenia stanu swojego organizmu, w szczególności lewej ręki, do stanu sprzed inkryminowanego zdarzenia, wpływ tych okoliczności na życie prywatne pokrzywdzonego i jego perspektywy dają podstawę do orzeczenia nawiązki w wysokości 10.000 zł.

Nawiązka orzekana na podstawie art. 46 § 2 k.k. jest w pewnym uproszczeniu prawnym zamiennikiem (stosowanym z powodów procesowych) orzeczenia wprost o zadośćuczynieniu (naprawieniu szkody niemajątkowej - krzywdy) lub odszkodowania (naprawienia szkody majątkowej) na podstawie art. 46 § 1 k.k., przez co jej podstawą rolą jest funkcja kompensacyjna

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Na podstawie § 11 ust. 2 pkt 4 w zw. z ust. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t. jedn. Dz. U z 2023 r., poz. 1964 z późn. zm.) Sąd Odwoławczy zasądził od oskarżonej E. J. na rzecz oskarżyciela posiłkowego K. P. (1) kwotę 840,00 zł, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu odwoławczym.

IV

Na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. i art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t. jedn. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) Sąd Odwoławczy zasądził od oskarżonej E. J. na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu za postępowanie odwoławcze w kwocie 20 zł, a nadto opłatę za II instancję w kwocie 400 zł.

PODPIS